Artykuł jest podsumowaniem webinaru "Cyfrowe skrzydła AI pokolenia 50+", który odbył się w sobotę 17 maja 2025 roku. Webinar został zorganizowany we współpracy z inicjatywą Kariera 50+ i stanowił wprowadzenie do świata sztucznej inteligencji dla osób z dojrzałym doświadczeniem zawodowym.
W świecie, gdzie technologia pędzi do przodu z zawrotną prędkością, jedno z najczęściej zadawanych pytań podczas rodzinnych spotkań, biznesowych konferencji i kawiarnianych rozmów brzmi: "A co ty wiesz o tej sztucznej inteligencji?". Dla wielu osób z pokolenia 50+ ta pozornie prosta rozmowa potrafi wzbudzić poczucie niepewności lub nawet zażenowania. Czy trzeba znać się na AI? Czy po pięćdziesiątce nie jest już za późno, by nauczyć się czegoś nowego? Czy ta technologia jest dostępna dla wszystkich?
Potencjał dojrzałości zawodowej w erze AI
Wierzę głęboko, że sztuczna inteligencja może stać się prawdziwymi cyfrowymi skrzydłami dla ogromnego doświadczenia, wiedzy i mądrości, które osoby dojrzałe zdobywały przez lata pracy i życia. W moim projekcie AI for Everyone, który prowadzę z ponad 25-letnim doświadczeniem w branży IT, kieruję się misją demokratyzacji wiedzy o AI. Chcę, aby ta technologia była dostępna i zrozumiała dla każdego.
To nie jest skomplikowana technologia, która zagraża pozycji zawodowej - to potężne narzędzie, które pomaga uwolnić potencjał drzemiący w zawodowej dojrzałości. Zawodowa dojrzałość, jak trafnie określiła Magdalena Merk, założycielka inicjatywy Kariera 50+, "czasem zyskuje na głębszej wartości". Ta wartość, połączona z możliwościami, jakie daje AI, może stworzyć wyjątkową synergię, której często brakuje na wcześniejszych etapach kariery.
Inicjatywa Kariera 50+ - społeczność, która łączy siły
Podczas webinaru Magdalena Merk, założycielka inicjatywy Kariera 50+, podzieliła się historią powstania tej społeczności:
"Inicjatywa Kariera 50+ powstała z potrzeby przeciwdziałania stereotypom i dyskryminacji osób po 45-50 roku życia na rynku pracy. W przestrzeni publicznej, gdy mówiło się o '50-latkach na rynku pracy', często pojawiały się skojarzenia z Silver Generation czy polityką senioralną, kierując uwagę na ten etap życia, który dotyczy osób na emeryturze.
Tymczasem osoby w wieku 45-50 lat często doświadczają pewnego rodzaju dyskryminacji przez wiek, spotykają się z uprzedzeniami i stereotypami. To właśnie w odpowiedzi na te wyzwania powstała inicjatywa Kariera 50+, która obecnie skupia już ponad 3000 osób.
Ta społeczność stała się miejscem wymiany wiedzy, inspiracji i informacji, gdzie osoby czujące, że temat 'pięćdziesiątki' zaczyna ich dotyczyć, mogą znaleźć wsparcie i zrozumienie. Co ważne, społeczność nie ogranicza się jedynie do przestrzeni wirtualnej - organizowane są również wydarzenia stacjonarne w różnych miastach."
Jak podkreśla Magdalena, jednym z kluczowych elementów rozpoznanych przez tę społeczność jest potrzeba rozumienia nowoczesnych technologii, w tym AI, aby pozostać konkurencyjnym na rynku pracy.
Czym jest sztuczna inteligencja i jak ewoluowała?
Sztuczna inteligencja, często określana angielskim skrótem AI (Artificial Intelligence), to dziedzina, która przeszła długą drogę rozwoju. Na moim blogu AI for Everyone szczegółowo opisałem tę fascynującą podróż w artykule "Wprowadzenie do tematyki AI - od pierwszych kroków do GenAI".
Historia AI sięga lat 50. XX wieku, kiedy to podczas konferencji w Dartmouth w 1956 roku oficjalnie zapoczątkowano tę dziedzinę nauki. Przez następne 70 lat technologia przechodziła przez różne etapy rozwoju - od pierwszych systemów eksperckich, przez okres "zim AI" (gdy entuzjazm i finansowanie drastycznie spadały), aż po obecną erę AI generatywnej.
Dzisiaj AI przestała być domeną science fiction i stała się realnym narzędziem wspierającym nas w codzienności. Podczas gdy kiedyś sukcesem AI było pokonanie mistrza świata w szachy (jak zwycięstwo Deep Blue nad Garrim Kasparowem w 1997 roku), dzisiaj mówimy o sztucznej inteligencji generatywnej (GenAI), która potrafi tworzyć nowe treści na podstawie istniejących danych.
Interesującą ewolucję w postrzeganiu AI można prześledzić w tekście "Jak zmienia się nasze rozumienie AI - od szachów do maszyn przewidywań" na blogu AI for Everyone. Nasze rozumienie AI ewoluowało od postrzegania jej jako systemu zdolnego do wykonywania konkretnych zadań (jak gra w szachy) do koncepcji "maszyn przewidywań" - systemów, które analizują dane i przewidują przyszłe trendy czy wyniki.
Czym jest chat AI i jak z nim rozmawiać?
Chat AI, zwany również asystentem konwersacyjnym, to system oparty na narzędziach sztucznej inteligencji, który umożliwia prowadzenie naturalnych, inteligentnych rozmów między człowiekiem a maszyną. Działa na bazie zaawansowanych modeli językowych (LLM - Large Language Models), które zostały wytrenowane na potężnych zbiorach tekstów.
Proces treningu takiego modelu językowego wygląda w uproszczeniu następująco: miliardowe zbiory tekstów (książki, artykuły, strony internetowe) są przetwarzane przez złożone sieci neuronowe. Model uczy się przewidywać następne słowo w sekwencji, analizując wzorce i zależności w danych. Stopniowo optymalizuje swoje wewnętrzne parametry (których są miliardy), aby coraz lepiej przewidywać, co pojawi się w tekście dalej. Po tysiącach godzin obliczeń na superkomputerach model zaczyna rozumieć strukturę języka i zawarte w danych treści. To właśnie dzięki temu procesowi model potrafi odpowiadać na pytania i generować sensowne treści.
Chciałbym, żebyście zrozumieli jedną kluczową rzecz: chat AI nie jest "sztucznym człowiekiem" czy "cyfrową wyrocznią" w mistycznym sensie - to zaawansowane narzędzie, które na podstawie obliczeń rachunku prawdopodobieństwa proponuje najbardziej oczekiwaną odpowiedź. Tę koncepcję szerzej omówiłem w artykule "Cyfrowa wyrocznia - między mitem a rzeczywistością współczesnej AI".
Do najpopularniejszych narzędzi chat AI należą:
- ChatGPT (od Open AI)
- Claude (od Anthropic)
- Gemini (od Google)
- Copilot (od Microsoftu)
- Bielik i Plum (polskie narzędzia)
Na moim blogu AI for Everyone znajdziecie również interesującą historię chatbotów, od prostego programu ELIZA z 1966 roku do zaawansowanych systemów generatywnych, w artykule "Od Elizy do ChatGPT: historia chatbotów i ich rola w rozwoju AI".
Kluczem jest prompt, czyli sztuka zadawania pytań
Najważniejszym elementem efektywnej komunikacji z AI jest tzw. prompt - polecenie, pytanie lub instrukcja kierowana do sztucznej inteligencji. To swego rodzaju scenariusz, który określa, czego dokładnie oczekujemy od AI.
Ostatnie badania wskazują, że najlepszymi "prompterami" (osobami, które potrafią efektywnie rozmawiać z AI) są często osoby po kierunkach humanistycznych - filozofowie, lingwiści czy specjaliści od komunikacji. Wynika to z faktu, że osoby te potrafią precyzyjnie formułować myśli i budować logiczne, spójne przekazy.
Jest to dobra wiadomość dla pokolenia 50+! Osoby z tego pokolenia często otrzymały solidne wykształcenie w zakresie języka polskiego i posiadają umiejętność formułowania precyzyjnych, poprawnych gramatycznie komunikatów. Ta przewaga daje ogromny potencjał w szybkim zaimplementowaniu umiejętności korzystania z AI.
Praktyczne zastosowania AI - planowanie podróży
Jednym z praktycznych zastosowań AI, które często prezentuję podczas moich szkoleń, jest planowanie podróży. Warto zadać sobie pytanie: ile czasu zajmowało kiedyś zaplanowanie wakacji?
Pamiętam, jak sam przed erą AI spędzałem wiele godzin na przeszukiwaniu stron internetowych, forów i zbieraniu informacji o lotach, hotelach i atrakcjach turystycznych. Dzisiaj można poprosić asystenta AI o pomoc. Wystarczy zbudować odpowiedni prompt, określając:
- Miejsce docelowe (np. "Chcę spędzić wakacje w Japonii")
- Preferencje dotyczące miejsca (np. "Wolę miasto, ale chciałbym też zobaczyć wieś")
- Budżet (np. "Mój budżet na wakacje wynosi 10 tysięcy złotych")
- Termin i długość pobytu (np. "Planuję wyjazd od 10 sierpnia na 10 dni")
- Preferencje dotyczące zakwaterowania (np. "Preferuję hotel")
- Dodatkowe atrakcje (np. "Chciałbym spróbować lokalnej kuchni, zwiedzać historyczne miejsca i odwiedzić tradycyjne japońskie ogrody")
Po wprowadzeniu takich informacji, AI może wygenerować szczegółowy plan podróży, uwzględniając budżet, wymianę walut, loty, zakwaterowanie, atrakcje turystyczne i wiele innych informacji.
Ważne jest jednak, aby być świadomym jednego kluczowego aspektu działania AI. Modele językowe generują odpowiedzi bazując na prawdopodobieństwie – wybierają słowa i informacje, które statystycznie najlepiej pasują do zadanego pytania i kontekstu. Gdy model nie posiada dokładnych danych (np. aktualnych cen lotów czy dostępności hoteli) lub gdy znajduje się na granicy swojej wiedzy, nadal próbuje udzielić pomocnej odpowiedzi. W takich sytuacjach może wygenerować informacje, które brzmią przekonująco i logicznie, ale w rzeczywistości są nieprawdziwe – to właśnie nazywamy "halucynacjami" AI.
Dlatego zawsze podkreślam: konieczne jest weryfikowanie kluczowych faktów, takich jak ceny lotów, dostępność hoteli czy godziny otwarcia atrakcji przed podjęciem ostatecznych decyzji.
Jak formułować efektywne prompty?
Na podstawie mojego doświadczenia w pracy z AI, mogę podpowiedzieć kilka zasad dotyczących formułowania skutecznych promptów:
- Unikanie zbyt ogólnych pytań - pytanie "Chcę pojechać na wakacje" jest zbyt ogólne i AI będzie musiała dopytać o szczegóły. Wyobraźmy sobie, że podchodzi do nas obca osoba na ulicy i mówi tylko: "Chcę jechać na wakacje". Nasza reakcja byłaby zapewne podobna do tej AI - potrzebowalibyśmy doprecyzowania: dokąd, kiedy, w jakim budżecie, aby móc udzielić pomocnej odpowiedzi.
- Dostarczanie kontekstu - im więcej istotnych informacji podamy, tym lepsza będzie odpowiedź AI.
- Precyzja - zamiast pytać "Gdzie mogę pojechać na wakacje?", lepiej zapytać "Gdzie mogę pojechać na wakacje w Japonii w budżecie 10 tysięcy złotych?".
- Unikanie zadawania zbyt wielu pytań naraz - lepiej zadawać jedno konkretne pytanie na raz. Każdy miałby problem z odpowiedzią na zbyt wiele pytań jednocześnie.
- Określenie formatu odpowiedzi - jeśli oczekujemy odpowiedzi w konkretnym formacie (np. lista, tabela, szczegółowy plan), warto to zaznaczyć w prompcie.
Dobrze skonstruowany prompt zawiera precyzyjnie sformułowane oczekiwania, dostarcza odpowiedniego kontekstu i określa pożądany format odpowiedzi.
Praktyczne zastosowania AI w życiu osobistym i zawodowym
W ramach mojego projektu AI for Everyone obserwuję i testuję liczne możliwości zastosowań sztucznej inteligencji zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym:
W życiu osobistym:
- Tworzenie spersonalizowanych planów (podróży, diety, treningów)
- Zarządzanie codziennymi zadaniami
- Wsparcie w nauce nowych umiejętności
- Rozwijanie hobby i projektów kreatywnych
W działalności zawodowej:
- Generowanie treści na strony internetowe i media społecznościowe
- Przeprowadzanie burzy mózgów (np. prosząc AI o przyjęcie różnych ról w dyskusji)
- Analiza trendów i badanie rynku
- Personalizacja komunikacji z klientami
- Tworzenie prezentacji i raportów
Mój własny projekt AI for Everyone powstał dzięki rozmowom z ChatGPT podczas spacerów z moją suczką husky. Podczas tych długich, półtoragodzinnych spacerów po lesie, korzystałem z trybu głosowego i rozmawiałem z AI o pomysłach, nazwach, misji i wizji projektu. Z tych rozmów wyłonił się cały koncept demokratyzacji wiedzy o AI, który teraz realizuję.
Ważne jest jednak, bym zwrócił uwagę na etyczny aspekt korzystania z AI, w tym na anonimizację danych osobowych przed wprowadzeniem ich do ogólnodostępnych modeli oraz na informowanie o wykorzystaniu AI przy tworzeniu treści.
AI a demografia - szansa dla pokolenia 50+
Według najnowszych badań, które przeanalizowałem, 42% Polaków deklaruje, że świadomie korzysta z rozwiązań AI, co plasuje nas w czołówce Europy. Jest to znaczący wzrost w porównaniu do badań sprzed półtora roku, gdy Polska znajdowała się na końcu europejskich rankingów.
Jednak w grupie wiekowej 50-65 lat odsetek osób korzystających z AI jest najniższy. Co więcej, tylko 14,5% z wszystkich użytkowników AI deklaruje, że potrafi efektywnie korzystać z tych narzędzi, w tym pisać prompty.
To pokazuje ogromną lukę i potencjał dla tej grupy wiekowej. Obserwuję, że coraz więcej firm wdraża narzędzia AI jako standard i prowadzi szkolenia dla swoich pracowników. W niedalekiej przyszłości brak podstawowych umiejętności w zakresie AI może stanowić barierę w aplikowaniu o pracę lub w efektywnym wykonywaniu obowiązków zawodowych.
Inicjatywa "Cyfrowe Skrzydła 50+" - AI dla dojrzałych
W odpowiedzi na te potrzeby, wspólnie z inicjatywą Kariera 50+, stworzyłem program "Cyfrowe Skrzydła 50+ - AI dla dojrzałych". Jest to cykl szkoleń dedykowanych osobom dojrzałym, które chcą nauczyć się efektywnie korzystać z narzędzi sztucznej inteligencji.
Szkolenia prowadzę w małych, kameralnych grupach, co zapewnia komfort nauki i możliwość zadawania pytań bez skrępowania. Program składa się z siedmiu modułów, każdy trwający 90 minut:
- Moduł 1: Wprowadzenie do AI - odkrycie czym jest sztuczna inteligencja, jak działają narzędzia takie jak Gemini, podstawowe zasady bezpiecznego korzystania z technologii AI. Kurs znajdziesz na stronie https://www.naffy.io/magdalena-merk/wprowadzenie-do-swiata-sztucznej-inteligencji-ai-i-promptow-pierwsze-kroki-HIx
- Moduł 2: Fundamenty skutecznego promptowania - nauka konstruowania promptów, poznanie ich najważniejszych elementów strukturalnych, umiejętność precyzyjnego formułowania myśli
- Kolejne moduły (3-7): Zaawansowane techniki promptowania, wykorzystanie AI w konkretnych narzędziach i zastosowaniach. Kurs znajdziesz na stronie https://www.naffy.io/magdalena-merk/fundamenty-skutecznego-promptowania-budujemy-solidne-podstawy-IzM
Szkolenia prowadzę na ogólnodostępnych, darmowych narzędziach, głównie na Gemini od Google, co eliminuje barierę finansową w rozpoczęciu przygody z AI.
Podsumowanie - AI jako szansa, nie zagrożenie
Dla pokolenia 50+ sztuczna inteligencja nie musi być zagrożeniem czy technologiczną barierą - może stać się prawdziwym cyfrowym wsparciem, które pomoże wykorzystać potencjał zawodowy i osobisty.
Osoby dojrzałe mają wiele atutów, które są kluczowe w efektywnym korzystaniu z AI:
- Solidne wykształcenie językowe, umożliwiające precyzyjne formułowanie promptów
- Bogate doświadczenie zawodowe i życiowe, które pomaga w ocenie jakości i przydatności informacji dostarczanych przez AI
- Umiejętność krytycznego myślenia i weryfikacji faktów
Demokratyzacja wiedzy o AI, która jest misją mojego projektu AI for Everyone, ma na celu sprawienie, by technologia ta była dostępna i zrozumiała dla każdego, niezależnie od wieku czy wykształcenia technicznego.
W świecie, gdzie AI staje się coraz bardziej powszechna, zrozumienie jej podstaw i umiejętność efektywnego korzystania z jej możliwości staje się nie tylko atutem, ale wręcz koniecznością na współczesnym rynku pracy. Dlatego zachęcam każdego do rozwinięcia swoich cyfrowych skrzydeł i wzniesienia się na nowe wysokości dzięki AI!
Uwaga!
Ten artykuł został opracowany przy wsparciu Claude 3.7 Sonnet, zaawansowanego modelu językowego AI. Choć Claude pomógł w organizacji i prezentacji treści, artykuł opiera się na rzeczywistej transkrypcji webinaru "Cyfrowe skrzydła AI pokolenia 50+" oraz uzupełniających materiałach z bloga AI for Everyone. Tekst zachowuje autentyczny przekaz i wartość edukacyjną zgodnie z misją demokratyzacji wiedzy o sztucznej inteligencji.
